როდესაც თეოლოგი, ამავდროულად, კარგი ფილოლოგიცაა, იგი ახალი აღთქმის შესწავლის საქმეში, ბევრს მოიგებს!!!

ათენის კაპოდისტრიასის უნივერსიტეტის თეოლოგიის ფაკულტეტის დეკანი ბატონი თომას იოანიდისი სტუდენტების ერთ-ერთი საყვარელი პედაგოგია, რომელიც ლექციებს ახალი აღთქმის საგნებში კითხულობს. გარდა ფართო თეოლოგიური და ფილოლოგიური განათლებისა, მას მუდმივად აქვს კავშირი სხვა ევროპელ მკვლევარებთან, ჯერ კიდევ იმ პერიოდიდან, როდესაც რეგენსბურგისა და მიუნხენის უნივერსიტეტებში მაგისტრის ხარისხი მოიპოვა და სადაც ძველი და ახალი აღთქმის შესავლისა  და ძველი ეკლესიის ისტორიის შესწავლით გახლდათ დაკავებული. ფლობს გერმანულს, ინგლისურს, ფრანგულს, იტალიურსა და ბულგარულ ენებს. გარდა პედაგოგიური მოღვაწეობისა, იგი წევრი გახლავთ რამდენიმე სამეცნიერო საზოგადეობისა. 2007 წელს, მას კასტორიის ეპარქიამ წმინდა დიდმოწამე და საკვირველთმოქმედი მინას სახელობის ჯილდო გადასცა.

დღეს იგი ქართველი სტუდენტებისთვის ისაუბრებს უნივერსიტეტის ისტორიისა და მისი სამომავლო გეგმების, აგრეთვე, იმ პრობლემების შესახებ, რომელთა წინაშეც თანამედროვე საღვთისმეტყველო მეცნიერება დგას:

თეოლოგიის ფაკულტეტი ფუნქციონირებს სოციალური თეოლოგიის ფაკულტეტთან ერთად, პანეპისტიმიუპოლის დასახლებაში, ზემო ილისიონზე. შენობის დიდ ნაწილს, (როგორიცაა საკონფერენციო დარბაზები, სამდივნო და დეკანატი, ბიბლიოთეკა,  ტექნიკური აღჭურვილობის კაბინეტი, მუზეუმი, სამლოცველო, თეატრი ღია ცის ქვეშ და სასადილო) ორივე ფაკულტეტი იყენებს. უნივერსიტეტი მოიცავს როგორც სასწავლო აუდიტორიებს, ისე – სინას მემკვიდრეობის კვლევის ცენტრსაც, რომელიც 1979 წლიდან მოქმედებს და მიკროფილმების სოლიდურ რაოდენობა ფლობს – ესენი გახლავთ 1975 წლამდე არსებული თითქმის ყველა ცნობილი ხელნაწერ-კოდექსების მიკროფილმები და ფოტოპირები, რომელთა რიცხვიც 3 500 აღწევს და რომელნიც სინას წმინდა ეკატერინეს მონასტერშია დაცული. უნივერსიტეტს ხელი მიუწვდება, აგრეთვე, ამავე მონასტერში დაცულ 1742 იშვიათ არაბულ და თურქულ ხელნაწერზე. ეს მიკროფილმები, დაინტერესებულ მკვლევართა ხელთაა და 10 კოლექციად იყოფა, იმ ენებისდა შესაბამისად, რომელზედაც ხელნაწერები გახლავთ შესრულებული: ბერძნული, არაბული, ქართული, სირიული, სლავური, ეთიოპიური, კოპტური და სპარსული. გარდა სინას მემკვიდრეობის კვლევის ცენტრისა, თეოლოგიის ფაკულტეტს აქვს ბიბლიური არქეოლოგიის მუზეუმიც, რომელიც განსვენებული პროფესორის – ვასილი ველასის ინიციატივით დაარსდა და 1969 წლიდან ფუნქციონირებს. იგი თეოლოგიის ფაკულტეტის ორივე განაყოფისთვის საერთოა. მუზეუმის ექსპონატებს შორისაა ხამურაბის სტელას ანაბეჭდი, სალმანასარ მესამის  შავი ობელისკის ასლი  და მოაბის მეფის, მეშას ობელისკი. ასევე, მუზეუმში ინახება მოწმობის კარვის, სოლომონის ტაძრისა და ჰეროდეს ტაძრის მაკეტები, პალესტინის მნიშვნელოვანი ადგილების სამგანზომილებიანი ფიზიკური რუკები და ძველი ისრაელისა და ქანაანის საკულტო და ყოველდღიური მოხმარების ნივთების სარწმუნო ასლები. სასწავლებელში მოქმედებს ხატწერის სახელოსნოც, რომელიც 1999 წლიდან ფუნქციონირებს და შესაბამისი საგნების შესწავლისას, სტუდენტების განკარგულებაშია.

გვაქვს ტექნიკური კაბინეტიც, რომელიც, როგორც აღვნიშნეთ, ფაკულტეტის ორივე განყოფილებას ეკუთვნის, თანამედროვე ტექნიკითაა აღჭურვილი და სხვადასხვა საგნის სწავლების პროცესში გამოიყენება.

ჩვენი ფაკულტეტი ოთხი ნაწილისგან შედგება: ჰერმენევტიკის კათედრა, რომელიც ძველსა და ახალ აღთქმას მოიცავს, ისტორიის კათედრა, პატრისტიკის, დოგმატების ისტორიისა და სიმბოლიკის კათედრა და სისტემური კვლევის, მეთოდოლოგიის კათედრა, რომელიც დოგმატიკას, ეთიკას, სოციოლოგიასა და პედაგოგიურ დისციპლინებს აერთიანებს.

ჩვენი ფაკულტეტიდან ბევრი მეცნიერი, ეპისკოპოსი და წმინდანი გამოსულა, მათ შორისაა წმინდა ნეტარიოს პენტაპოლელიც – მეოცე საუკუნის თანამედროვე წმინდანი.

-თქვენ თესალონიკის უნივერსიტეტში გაქვთ მიღებული საღვთისმეტყველო განათლება, აგრეთვე, ათენის უნივერსიტეტში შეისწავლეთ ფილოსოფია, პედაგოგიკა და ფსიქოლოგია, თქვენს ნაშრომებში, ენობრივ კვლევას, ფილოლოგიას დიდი ადგილი უჭირავს. როგორ მოხდა თქვენი პირველი შეხვედრა თეოლოგიის მეცნიერებასთან. ეს ძალიან საინტერესო საკითხია. მე, პირადად, როდესაც განათლების გაგრძელება საღვთისმეტყველო კუთხით დავაპირე, ყველა მეუბნებოდა, რომ, რაკი, ლიტერატურული კვლევა და მხატვრული აზროვნება კარგად გამომდის, უმჯობესია, ფილოლოგიის ფაკულტეტზე შევიდე, მე კი მუდამ ვპასუხობდი, რომ თეოლოგია ყველაფერს მოიცავს: ფილოლოგიასაც, ფილოსოფიასაც და – ეთიკასაც! თქვენთან როგორ მოხდა ეს ყოველივე?

 ჩვენ ოჯახში მღვდელი გვყავდა, პაპაჩემი სასულიერო პირი გახლდათ, ჩემი მეუღლის ოჯახიდანაც გამოვიდა მიტროპოლიტი. ასე რომ, მეც და ჩემს მეუღლესაც, ღვთისმოსაობა ოჯახიდან მოგვდგამდა. შემდგომში, მე კარგი სტუდენტი ვიყავი – ფილოლოგიურ საგნებშიც და – საღვთისმეტყველოშიც,  ორივე ფაკულტეტი წარჩნებით დავამთავრე და თეოლოგიური საკითხების კვლევით დავინტერესდი, რადგანაც თეოლოგია ადამიანის საკითხითაა დაინტერესებული. როგორც ფილოლოგს, მეკუთვნის ნაშრომი „ახალი აღთქმის ენა“- საკმაოდ დიდი მოცულობის ნაშრომია, 450 გვერდიანი, სადაც ჩემი, როგორც ფილოლოგის სახე ჩანს. თუმცა, ჩემი ღრმა რწმენით, ადამიანს თავისი სახით, ქრისტიანობა წარმოაჩენს! ეს ქრისტეში განახლებული კაცი გახლავთ, ამიტომაც დავწერე კიდევ ერთი მონოგრაფია -„ქრისტესმიერ ახალი ადამიანი (ღვთისმეტყველებასა და ყოველდღიურობაში)“, რომელშიც საღვთისმეტყველო ასპექტებსაც ვაშუქებ და მასში მკითხველს თეოლოგად უფრო წარმოვუდგები. რასაკვირველია, ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რამდენად შეგვიძლია, ჩვენი ცოდნა სტუდენტებსაც გადავცეთ. ჩვენი ლექცია ნაყოფიერია მაშინ, როდესაც იგი სტუდენტებისთვის გასაგებია.

რაკი, ჩვენი სტუდენტების უმრავლესობა, საშუალო განათლების სფეროში, სკოლებში შეუდგება პედაგოგიურ მოღვაწეობას, ჩავთვალე, რომ კარგი იქნებოდა, კიდევ ერთი საკითხისთვის დამეთმო ყურადღება – ბიბლიური ტექსტების სწავლების მეთოდიკისთვის. მალე გამოვა ახალი წიგნი, რომელშიც ვსაუბრობ, როგორ გადავცეთ მოსწავლეებს ძველი და ახალი აღთქმის წიგნების ტექსტები.

-როგორ უყურებთ საკითხს, რომელიც დრეს ხშირად განიხილება – საღვთო რჯულისა (ტოლერანტობისა და რელიგიათა შორის თანასწორობის მოტივით) და ძველი ბერძნულის ამოღება სასკოლო პროგრამიდან? ეს ევროკავშირის მოთხოვნაა?

კარგი კითხვაა.

ახლა – რაც შეეხება რელიგიათა შორის თანასწორობას…

ევროკავშირმა უნდა იცოდეს, რომ მისი საძირკველი, საფუძველი ქრისტიანობა გახლავთ! რასაკვირველია, ძველი ბერძნული ფილოსოფია და რომაული სამართალიც, მაგრამ ამ ორივეს  ემატება და ჰკრავს ქრისტიანობა, ქრისტიანული გამოცხადება, ქრისტიანული მოძღვრება! ევროპული კულტურა ამგვარად წარმოიშვა! ეს უნდა შევიგნოთ!

ჩვენ ვხედავთ, რომ ყველა სახელმწიფო, რომელთაგანაც ევროკავშირ შედგება, ქრისტიანულია. თურქეთი ცდილობს, ევროკავშირს შეუერთდეს და ერთ-ერთი მიზეზი, რომლის გამოც ეს პროცესი ყოვნდება, მისი  განსხვავებული აღმსარებლობაა!

-მრავალ ქვეყანაში და მათ შორის – საქართველოშიც, ჰუმანიტარულ მეცნიერებებს კრიზისული პერიოდი უდგათ, ახალგაზრდების უმრავლესობა ირჩევს ისეთ ფაკულტეტებს, როგორიცაა ეკონომიკა, იურისპრუდენცია, ჟურნალისტიკა და ა.შ. ფილოლოგებსა და თეოლოგებს, სამწუხაროდ, ხშირად, ენთუზიაზმზე უწევთ მუშაობა. რა ვითარებაა ამ მხრივ საბერძნეთში?

ეს პრობლემა საბერძნეთშიც არსებობს, რადგანაც ამ ეტაპზე, ქვეყანაში ეკონომიკური კრიზისია, რომელიც, უმთავრესად, სულიერი კრიზისით გახლავთ გამოწვეული, რომელშიც ჩვენი ქვეყანა აღმოჩნდა. რასაკვირველია, ეკონომიური, ფულადი კრიზისიც გვაქვს, მაგრამ უმთავრესად – სულიერი! თუ ჩვენა მას შევიგნებთ, ეკონომიურ კრიზისსაც იოლად გადავლახავთ. ერთ-ერთი მიზეზი, რომლის გამოც დღეს დანაშაულები ხდება, ისაა, რომ ხალხი ეკლესიას შორდება და აქცენტს ტექნოკრატიულ ცივილიზაციაზე უფრო აკეთებს, ვიდრე – ანთროპოცენტრულზე, ადამიანურზე. ჩვენ ვივიწყებთ, რომ ყოველგვარ სიკეთესა და სიავეში, პასუხისმგებლობა ადამიანს ეკისრება და ადამიანი ახდენს გავლენას ამ პროცესებზე.  მაგრამ ადამიანი მხოლოდ სხეული არ არის, მას სასიცოცხლოდ მხოლოდ მატერიალური დოვლათი როდი ესჭიროება, მხოლოდ იმაზე როდი უნდა იფიქროს, როგორ გაიმარტივოს ყოფა და საცხოვრებელი პირობები გაიუმჯობესოს! ადამიანს სულიც აქვს  და თუკი ჩვენ ეს ფაქტორი – რომ ადამიანი სულისა და სხეულისგან შედგება – გააზრებული გვაქვს, სწორად უნდა ვიზრუნოთ როგორც ერთზე, ისე – მეორეზე, სხვაგვარად, ადამიანს არ შეუძლია, სხვაგვარად, ხეიბრის მდგომარეობაში აღმოვჩნდებით: გვექნება განვითარებული ტექნოკრატიული კულტურა, მაგრამ ჰუმანისტური თვალსაზრისით – მწირი!!! დღეს ჩვენ მნიშვნელობას ვანიჭებთ ეკონომიკურ მაჩვენებლებს და კრიტერიუმად ადამიანს არ ვღებულობთ! შესაძლოა, ეკონომიური მაჩვენებლები გაუმჯობესდეს კიდეც, მაგრამ, მეორე მხრივ,  ხშირია თვითმკვლელობის შემთხვევები იმის გამო, რომ ადამიანებს საჭმელი არ აქვთ და შიმშილისგან იხოცებიან.

-ჩვენს უნივერსიტეტში ბევრი უცხოელი სტუდენტია, მათი ერთ-ერთი წარმომადგენელი თავადაც გახლავართ. გვესაუბრეთ თქვენს უცხოელ სტუდენტებზე, რომლებსაც საბერძნეთი მასპინძლობს, მოგვიყევით უნივერსიტეტის კავშირებზე საზღვარგარეთის სასწავლებლებთან.

საინტერესო შეკითხვაა. ჩვენ გვესმის, რომ ათენის უნივერსიტეტში, თეოლოგია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ინტერკულტურული დაახლოებისა და სხვადასხვა ქვეყნის სტუდენტების დამეგობრების საქმეში, ამიტომაც გადავწყვიტეთ, მაგისტრანტებისთვის თეოლოგიის ინგლისურ ენაზე შესწავლის საშუალებაც მიგვეცა. რასაკვირველია, როდესაც მავანი ღვთისმეტყველების ფაკულტეტზე სასწავლებლად უცხო ქვეყნიდან მოდის, თანამედროვე ბერძნულის გარდა, ძველ ბერძნულსაც სათანადოდ უნდა ფლობდეს,  ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგანაც ახალი აღთქმა ბერძნულად დაიწერა – ალექსანდრიულ დიალექტზე, კოინეზე (საერთო სახალხო ენა, ელინისტური ეპოქიდან მოყოლებული). ბერძნულადაა შესრულებული ძველი აღთქმის  თარგმანი მასორეტული (თანამედროვე ებრაული ტრადიცია, რომლის მიხედვით, ძველი აღთქმა დაყოფილია 39 წიგნად. ნ.ს) ტექსტებიდან და სამოცდაათთა თარგმანის პირველწყაროში გაცნობაც  ბერძნულ ენაზეა შესაძლებელი.  შესაბამისად, უცხოელი სტუდენტისთვის, ძველი ბერძნულის ცოდნა სასურველია, და, ბუნებრივია, იგი თანამედროვე ბერძნულ ენასაც უნდა ფლობდეს, რათა ეკლესიის ბერძნულენოვან მამათა საგანძურს გაეცნოს, Patrologia Graeca-თი სარგებლობა შეძლოს და, ამასთან, ახალი აღთქმის დედანში კითხვა ხელეწიფებოდეს, რადგან, ერთია ტექსტის თარგმანში გაცნობა და მეორეა – დედნის შესწავლა. ასე რომ, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რამ, რასაც უნივერსიტეტი უცხოელ სტუდენტებს სთავაზობს, ბერძნული ენის ათვისებაა, დაუფლება ძველი ბერძნულისაც და მამათა მემკვიდრეობის შესწავლა.

აქ შესაძლებლობა გეძლევათ როგორც ბაკალავრის ხარისხის, ისე- სამაგისტრო ხარისხის მიღებისა. მსურველებს სადოქტორო ნაშრომზე მუშაობის საშუალებაც ეძლევათ. სტუდენტებს საშუალებას ვაძლევთ, იმუშაონ ისეთ თემებზეც, რომელნიც უცნობია ბერძნული საღვთისმეტყველო სივრცისთვის და სიახლეა! ამ საკითხზე შემიძლია გავიხსენო ერთი მონოგრაფია სირიული ეკლესიის შესახებ (ბარ კიფა).

ევროკავშირის ფარგლებში, არსებობს Erasmus პროგრამებიც, რომელში მონაწილეობაც მაგისტრანტს შეუძლია, იქნება იგი ბერძენი თუ – სხვა ქვეყნიდან ჩამოსული სტუდენტი – სურვილის შემთხვევაში, იგი გაემგზავრება ევროკავშირის რომელიმე ქვეყანაში და  სამაგისტრო სწავლების კიდევ ერთ საფეხურს გაივლის.

-რამდენად პრობლემურია დღეს საღვთისმეტყველო ფაკულტეტების კურსდამთავრებულების დასაქმება საბეძნეთში?

 

ეკონომიკური კრიზისი მთელი უნივერსიტეტისთვის პრობლემებს წარმოქმნის. ახალი სამეცნიერო კადრების მიღებას ვერიდებით და ვცდილობთ, ცარიელი ადგილები იმ თანამშრომლებით დავფაროთ, რომელნიც უნივერსიტეტში უკვე დასაქმებულნი არიან. ჩვენი თანამშრომლები, მათი გულმოდგინების, შრომისმოყვარეობის, სამეცნიერო კვალიფიკაციისა და ზოგადად, ადამიანური ღირსებების გათვალისწინებით არიან შერჩეულნი.

-და ბოლო, თავისუფალი შეკითხვა: თქვენ, როგორც თეოლოგმა და ფილოლოგმა, გთხოვთ, დაგვისახელოთ რომელიმე წიგნი (იქნება იგი საერო თუ სასულიერო მწერლის), ფრაზა, რომელმაც თქვენზე განსაკუთრებული შთაბეჭდილება მოახდინა…

მოკლედ, ბოლო სიტყვას თქვენ გადმოგცემთ!!! გვითხარით, რასაც აქტუალურად ჩათვლით.

იმ მცირედი გამოცდილების გათვალისწინებით, რომელიც გამაჩნია, შემიძლია, გითხრათ, რომ ვცდილობ, ძველი ბერძნული (როგორიც გახლავთ ანტიკური ფილოსოფია)  და ახალაღთქმისეული მწერლობის კვლევა, ჩემს სამეცნიერო საქმიანობაში ერთიმეორეს შევუთავსო. მაგალითად, ერთ-ერთ კონფერენციაზე წარმოვადგინე შედარებითი ანალიზი საკმაოდ ვრცელ საკითხზე – არისტოტელესა და პავლე მოციქულის აღქმათა ანალიზი. ეს ძალიან საინტერესო პარალელები აღმოჩნდა, რაც მე დამეხმარა, წყაროთა შედარებითი შესწავლა მომეხერხებინა.

ეს ძალიან კარგია, რადგან, ვფიქრობ, ახალი აღთქმის კარგი სპეციალისტი, კარგი ფილოლოგიც უნდა იყოს. ევროპაში ბევრი კარგი მკვლევარი შემხვედრია, რომელნიც მხოლოდ ფილოლოგიურ განათლებას ფლობენ, თეოლოგიაში კი მოიკოჭლებენ და ახალი აღთქმის მათეულ კვლევებში, უკიდურესობებს ვაწყდებით ხოლმე – მათ სწორად არ აქვთ დაჭერილი ახალი აღთქმის ტექსტების სათქმელი, ამიტომაც, ჩემი აზრით, როდესაც თეოლოგი, ამავდროულად, კარგი ფილოლოგიცაა, იგი ახალი აღთქმის შესწავლის საქმეში, ბევრს მოიგებს!!!

-გმადლობთ საინტერესო საუბრისთვის!

დიდი მადლობა, მეც წარმატებებს გისურვებთ პირადად თქვენც და – თბილისის საღვთისმეტყველო სასწავლებლის პედაგოგებსა და სტუდენტებსაც!!!

ესაუბრა ნინო საძაგლიშვილი